~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
LOST IN TRANSLATION
ข้อความตามหัวเรื่องนี้ได้กลายมาถ้อยคำที่คุ้นเคยกันอยู่มากพอสมควรในช่วงเวลาประมาณสองปีเศษมาแล้ว เพราะเป็นชื่อของภาพยนต์ฝรั่งเรื่องหนึ่งซึ่งดังเพียงชื่อ แต่เนื้อเรื่องและการจัดทำไม่เอาไหน จึงชวดโอกาสฉายในโรงใหญ่ ๆ อย่างน่าเสียดายชื่อเรื่องซึ่งสามารถเรียกร้องความสนใจได้เกินหน้าตัวภาพยนต์เองเลยจริง ๆ
อย่างไรก็ตาม ถ้อยคำที่ว่า “Lost in Translation” นี้ ถ้าแปลเป็นไทยก็น่าจะหมายความถึงพฤติการณ์ที่เกิดข้อบกพร่องทำนอง “หาย หก ตก หล่น” ในงานแปลเรื่องราว บทความ หรือสารคดี ฯลฯ จากภาษาหนึ่งไปสู่อีกภาษาหนึ่ง อย่างที่เรามักจะได้เห็นผลงานแปลของผู้ที่มีชื่อเสียงมากมายหลายต่อหลายท่าน ดั่งปรากฏออกมาเป็นเล่ม ๆ ใส่ปกสวยงามประดับแผงอยู่ในร้านขายหนังสือน้อยใหญ่อยู่ทั่วไป
และในฐานะที่ผู้เขียนเองได้ประกอบอาชีพอิสระนี้เป็นเวลานานกว่าสามสิบห้าปี และได้เขียนคอลัมน์ “สำนวนอเมริกัน” นี้ให้แก่ “เสรีชัย” มาเป็นเวลาติดต่อกันมาร่วมสิบปีแล้ว จึงใคร่ขอ “เว้นวรรค” ตามสมัยนิยมที่คนดัง ๆ ทั้งหลายเค้ากำลังทำกันอยู่อย่างสนุกสนานบ้าง
อนึ่ง คำว่า “เว้นวรรค” นี้ ในภาษาอังกฤษน่าจะใช้คำว่า “Hiatus” ออกเสียงว่า “ไฮ-เอ-ทัส” ซึ่งเป็นคำที่ถูกต้องมากกว่าคำว่า “Spacing” แน่นอน และนี่แหละครับ คือความสำคัญของงานแปลซึ่งจำเป็นต้องใช้ถ้อยคำที่ถูกต้องเสมอไป
ขอหันมา “วิสัชนา” เรื่องงานแปลกันหน่อยว่า ไอ้ที่ว่า “Lost in translation” หรือ “หาย หก ตก หล่น” ในงานแปลนั้น มันเป็นฉันใด?
และใครจะรู้?
ประเด็นของปัญหาน่าจะอยู่ที่ว่า “แปลอะไร? แปลจากไทยไปอังกฤษ หรืออังกฤษเป็นไทย แปลเรื่องอะไร? สั้นหรือยาวมากน้อยแค่ไหน? และแปลให้ใคร?
แน่ละ เป็นที่เข้าใจกันอยู่แล้วว่า เรากำลังหมายถึงงานแปลจากภาษาอังกฤษเป็นไทย หรือไทยเป็นอังกฤษ เป็นส่วนใหญ่ โดยที่ภาษาอังกฤษกำลังเป็นภาษากลางของโลก (Universal language) อยู่ในยุคนี้ แต่ต่อไปใครจะรู้? และเราใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อกลางในงานแปลได้อีกด้วย เพราะเป็นธรรมดาที่ย่อมมีผลงานประเภทวรรณกรรมซึ่งมีกำเนิดในภาษาอื่น ๆ อาทิเช่น จีน ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส เยอรมัน ฯลฯ และมีความสำคัญ ดีเด่น ถึงขนาดที่มีการแปลจากภาษาเดิมเป็นภาษาอังกฤษขึ้นมาเป็นประเดิมก่อนแล้ว จึงเป็นเรื่องไม่สู้ยากที่จะมีผู้หยิบยกขึ้นมาแปลเป็นภาษาไทยอีกต่อหนึ่งด้วย
เอาล่ะ ให้เรามาเริ่มต้นที่ประเด็นตรงว่า งานแปลจากภาษาอังกฤษเป็นไทย หรือไทยเป็นอังกฤษ และจะว่าไปเป็นไรมี ที่ผลงานอันมีให้เห็นกันอยู่ทั่วไป ในหน้าหนังสือพิมพ์ หรือนิตยสารรายเดือน รายปักษ์ รายสะดวกทั้งหลายแหล่นั้น กล่าวได้ว่าร้อยทั้งร้อยเป็นงานแปลจากอังกฤษมาเป็นไทยทั้งนั้น หากแต่ผู้เขียน ซึ่งมีนามกรว่า “นายวิภัช ธราภาค” คนนี้ทำงานหรือรับงานแปลจากไทยเป็นอังกฤษเสียแทบร้อยทั้งร้อยตลอดเรื่อยมา เพราะถนัดมากกว่าในการที่จะทำเช่นนั้นจริง ๆ (ยังมีต่อ)
คารม-คม-ระคาย (Quips & quotes)
• More people worry about the future than prepare for it. คนส่วนมากเอาแต่เป็นห่วงอนาคตยิ่งเสียกว่าที่จะเตรียมเนื้อเตรียมตัวไปสู่ช่วงเวลานั้น
• Justice is what we get when the decision is in our favor. อันว่าความยุติธรรมนั้น จะมีก็ต่อเมื่อเราเป็นฝ่ายได้เปรียบคนอื่น ๆ เท่านั้นเอง
ขอให้อยู่เย็นเป็นสุข
No comments:
Post a Comment