สำนวนอเมริกันในหมวดอักษร “D” (ต่อ) # 5-08

สำนวนอเมริกันในหมวดอักษร “D” (ต่อ)
มนุษย์เราใช้ภาษาพูดและภาษาเขียนเป็นสื่อเพื่อการติดต่อระหว่างกัน และย่อมจะใช้ภาษาที่ตนถนัดหรือภาษาตามเชื้อชาติของตนในระยะเริ่มต้น แล้วถัดจากนั้น บางคนก็อาจก้าวหน้าไปเรียนรู้และหัดใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษากลาง หรือที่เรียกกันว่า “ภาษาที่สอง” ซึ่งทั้งนี้ไม่ว่าจะใช้ภาษาใดเป็นสื่อสัมพันธ์ก็ตาม ความสำคัญย่อมขึ้นอยู่กับการรู้จักใช้ถ้อยคำที่ถูกต้อง
และการที่จะพิจารณาว่า “ถูกต้อง” หรือไม่นั้น สมควรที่จะหมายความว่าอย่างไร? คำถามนี้น่าจะมุ่งไปที่การถูกต้องกับ “กาละเทศะ” เป็นเบื้องต้น ซึ่งทั้งนี้คำว่ากาละเทศะก็เป็นสำนวนไทยซึ่งแปลว่าการควรหรือไม่ควรกับเวลาและสถานที่เป็นประเด็นซึ่งต้องคำนึงถึงก่อนอื่นใด
ถัดไปก็เป็นเรื่องของไวยากรณ์ซึ่งสำหรับถ้อยคำในภาษาอังกฤษถ้าเป็นภาษาที่สองของเราแล้ว จะต้องให้ถูกต้องอีกด้วย ถ้าเราจะใช้ภาษาของเขาในลักษณะของผู้ที่มีการศึกษาแล้ว
คำว่า “Dead” ซึ่งเราได้กล่าวถึงในสำนวนมะกันหมวดอักษร “D” นั้น ลำพังคำเดียวโดด ๆ ก็เป็นได้ทั้งคำคุณศัพท์ คำกริยาวิเศษณ์ และแม้แต่คำนาม สุดแต่การสร้างประโยค ไม่ว่าจะใช้ในภาษาพูดหรือภาษาเขียน และเมื่อครั้งก่อน ได้กระโดดข้ามอักษรมาสองสามคำ จึงขอย้อนไปแนะนำคำนั้น ๆ เพื่อให้ครบถ้วนขบวนความ กล่าวคือ
“Dead ahead” แปลว่าอยู่ตรงหน้านี่เอง หรืออยู่ถัดไปจากนี้ หรืออยู่ที่ปลายจมูกนี่เอง (= Straight ahead or directly ahead) ซึ่งเราสามารถใช้ได้ในประโยคตัวอย่างเช่น “Look out! There is a cow in the road dead ahead.” คือ “ระวังหน่อย มีวัวขวางทางอยู่บนถนนข้างหน้าน๊ะ” หรือ “The farmer said that the town we wanted was dead ahead.” คือชาวนาคนนั้นเขาบอกว่าเมืองที่เราต้องการจะไปนั้นอยู่ข้างหน้าถัดไปหน่อยเดียวเท่านั้นเอง”
“Dead & buried” หมายความว่าสิ้นซาก หรือจบเห่เรียบร้อยโรงเรียนจีนไปแล้ว (= Gone forever, referring literally to persons or figuratively to ideas and other things) เราใช้ถ้อยคำนี้ได้ในประโยคตัวอย่างเช่น “Now that memories of uncle Bill are dead and buried, we can throw away his old boots.” คือเรื่องของอีตาลุงทอมแกเลือนลางจางสิ้นไปจนไม่มีใครจำได้แล้ว ฉะนั้นจะทิ้งรองเท้าบู๊ตเก่า ๆ ของแกเสียก็ไม่เป็นไรหรอกน๊ะ หรือ “That kind of thinking is dead and buried.” แนวความคิดเช่นนั้นจบเห่หมดสมัยเลิกคิดคำนึงถึงกันนานเนกาเลแล้วละ
“Dead as a doornail” ตายแหงแก๋ หรือตายซากไปแล้ว (= quite dead) แต่การที่ฝรั่งเขากล่าวเปรียบเทียบไปถึงตะปูซึ่งตอกติดอยู่ที่ประตู (Doornail) ด้วยนั้น ผู้เขียนได้พยายามค้นหาที่มาว่าทำไมจึงกล่าวถึงตะปูด้วยนั้น ยังเป็นที่จนด้วยเกล้าของผู้เขียนอยู่ เราเพียงแต่ว่าทำความรู้จักความหมายให้คุ้นหูไว้ก่อนแค่นี้ก็แล้วกัน “That cat lay there with its eyes closed, dead as a doornail.” คือไอ้เจ้าแมวตัวนั้นมันนอนนิ่งหลับตาไม่ไหวติงเลย คงตายแล้วแหง ๆ เลย
คำว่า “Dead” นี้มักจะใช้กันในรูปของคำคุณศัพท์เป็นส่วนใหญ่ โดยมีคำข้างเคียงคือ “Die” เป็นคำกริยา และ “Death” เป็นคำนาม แต่ทุกคำก็สามารถใช้ได้ในรูปแบบอื่น ๆ สุดแต่ความรู้และความสามารถของผู้ใช้ภาษานั้นโดยแท้
ขอให้อยู่เย็นเป็นสุข